İş güvenliği uzmanı, aranıp da bulunamayan meslek haline geldi. İş kazalarını önlemek amacıyla 2012 yılında her iş yerine, bir iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu getiren İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkartıldı. İşyerleri de az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli olmak üzere üç gruba ayrıldı. 50 kişinin üzerinde çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri için iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu 2014 yılında başladı ve üç yıldır da uygulanıyor.
ZORUNLU İSTİHDAM
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen ve iş güvenliği hizmetlerinden görevlendirilen mimar, mühendis, teknik elemanlara iş güvenliği uzmanı deniyor. İş güvenliği uzmanlarını ise yine Bakanlık tarafından yetkilendirilen kamu kurumları, üniversiteler ve özel şirketler –ki, bunlara Ortak Sağlık Güvenlik Birimi deniyor- eğitiyor ve sertifikalandırıyor. İş güvenlik uzmanları ise çalıştıkları iş yerlerinde mesleki risklerin araştırılması, hataların ve kazaların azaltılması için görevlendiriliyor ve daha da önemlisi o işyerinin iş sağlığı ve güvenliği standartlarına uyup uymadığını denetliyor.
İş güvenliği uzmanlık belgeleri ise A-B-C olmak üzere 3 sınıfa ayrılıyor. A sınıfı iş güvenliği uzmanlık belgesi olanlar, tüm tehlikeli sınıflarda yer alan iş yerlerinde çalışabiliyor. B sınıfı iş güvenliği uzmanlık belgesi olanlar ise tehlikeli ya da az tehlikeli sınıflardaki iş yerlerinde çalışabiliyor. C sınıfı iş güvenliği uzmanlık belgesi olanlar da sadece az tehlikeli sınıftaki iş yerlerinde çalışabiliyor.
NEDEN BULUNAMIYOR?
2012 yılında İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uygulamaya girip, iş yerlerine de iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu getirilmesi ile birlikte yaklaşık 10 bin kişiye yeni istihdam kapısı da sağlaması bekleniyordu. Ancak bir taraftan üniversitelerin bu bölümlerini yeni yeni açması diğer taraftan da iş güvenliği uzmanlığının tam olarak bilinmemesi, haliyle de talep görmemesi nedeniyle bugün işletmeler aradıkları uzmanı bulmakta zorlanıyor. Daha açık bir anlatımla; iş güvenliği uzmanı talep gören bir meslek ve önümüzdeki yıllarda daha da ilgi görecek, çünkü 50’den az çalışanı olan özel sektör işyerlerinde iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu 3 yıl sonra başlayacak.
Bugün ise Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinden bine yakın işyeri uzmanı aranıyor. Sadece İŞKUR ilanlarında bile şirketlerden, 300’ün üzerinde işyeri uzmanı talebi geliyor.
KİMLER İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI OLABİLİR?
Gerekli eğitimi aldıktan sonra ilgili görevlere atanan mimar, mühendis ve teknik elemanlar, iş güvenliği uzmanı oluyor. Üniversitelerin iş güvenliği bölümünden mezun olanlar ise şartsız, ön koşulsuz iş güvenliği uzmanı olarak görevlendiriliyor. Son dönemlerde de üniversiteler, birer birer iş güvenliği uzmanı bölümü açıyor. Ayrıca teknik öğretmen, fen ya da fen-edebiyat fakültelerinin fizik veya kimya lisans mezunları ile meslek yüksekokullarının iş sağlığı ve güvenliği programından mezun olanlar da iş güvenliği uzmanlığı kurslarına katılabiliyor. Eğitime katılan iş güvenliği uzmanı adayların sınavları, yılda 2 ya da 3 kez olmak üzere, Bakanlık tarafından yapılıyor ya da yaptırılıyor. Sınavda başarılı olanların sertifikaları ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından veriliyor.
